Sự Nghiệp
Khởi nghiệp với công ty máy tính Apple
Steve Jobs và Bill Gates tại hội thảo D: All Things Digital (D5) năm 2007
Năm 1976, khi Jobs 21 tuổi và Wozniak 26 tuổi, họ sáng lập công ty
Apple Computer trong ga-ra nhà Jobs. Sản phẩm đầu tiên của họ là máy
tính cá nhân Apple I. Năm 1977 Apple tung ra sản phẩm tiếp theo, Apple II,
một thành quả to lớn đã làm nên tiếng vang cho một công ty còn non trẻ
Apple. Năm 1980 Jobs và Wozniak trở thành triệu phú. Họ đã phát triển
công ty chỉ 2 người thành một công ty tầm cỡ quốc tế với cả ngàn nhân
viên khắp toàn cầu.
Steve Jobs muốn một người cùng quản lý công ty Apple cùng mình nên đã
thuyết phục giám đốc điều hành của Pepsi lúc đó là John Sculley: "ông
có muốn dùng cả đời mình bán thứ nước có đường đó hay muốn có cơ hội
thay đổi thế giới?". Năm 1983, John Sculley thay thế Jobs làm giám đốc
điều hành do 2 người có những hướng đi khác nhau trong việc điều hành và
Apple đang lâm vào tình cảnh khó khăn và hội đồng quản trị Apple lại
đứng về phía John Sculley. Jobs từ bỏ công ty, nhưng trước đó vào năm
1984 Apple đã đưa ra một sản phẩm gây tiếng vang, máy tính cá nhân Macintosh.
Công ty máy tính NeXT
Chiếc máy tính NeXT mà nhà sáng tạo và chủ tịch World Wide Web Tim Berners-Lee sử dụng tại CERN đã trở thành máy chủ đầu tiên trên WWW.
Trong cùng thời điểm, Jobs thành lập nên một công ty khác mang tên NeXT Computer. Cũng như Apple Lisa,
máy trạm NeXT ứng dụng công nghệ kĩ thuật cao. Tuy nhiên phần lớn chúng
bị ngành công nghiệp đào thải do chi phí cao không cho phép chúng trở
nên phổ biến. Mặc dù trong số những người có đủ khả năng mua được, máy
trạm NeXT nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ vì những điểm mạnh kỹ thuật của
nó, đứng đầu trong số đó là hệ thống phát triển phần mềm hướng đối tượng
được cài đặt bên trong.
Jobs bán ra sản phẩm NeXt cho những người trong lĩnh vực học thuật và
khoa học vì tính công nghệ mới sáng tạo và thực nghiệm mà nó tích hợp,
bao gồm kernel
(phần mềm, ứng dụng ở mức thấp trong hệ thống, có khả năng thay đổi
linh hoạt để phù hợp với phần cứng) Mach, chip xử lý tín hiệu kỹ thuật
số và cổng Ethernet.
Jobs bày tỏ rằng NeXTcube
là một máy tính "tương tác – giao tiếp thông minh", ông tin rằng chiếc
máy này là bước tiếp theo sau máy tính "cá nhân". Điều này có nghĩa là,
nếu máy tính có thể cho phép con người dễ dàng giao tiếp và cộng tác với
nhau, nó sẽ giúp giải quyết nhiều vấn đề mà máy tính "cá nhân" phải đối
mặt.
Trong thời kỳ mà thư điện tử mà con người gửi cho nhau thường là
những đoạn văn bản đơn thuần, Jobs muốn giới thiệu hệ thống thư điện tử
của NeXT, với tên gọi NeXTMail,
như một ví dụ cho triết lý "tương tác – giao tiếp thông minh" của ông.
NeXTMail là một trong những dịch vụ đầu tiên hỗ trợ đồ hoạ và âm thanh
tích hợp mà người dùng có thể nhúng vào trong thư điện tử.
Jobs điều hành NeXT với một nỗi ám ảnh về việc hoàn thiện thẩm mỹ.
Điều này đặt ra căng thẳng đáng kể lên bộ phận phần cứng của NeXT. Trong
năm 1993, sau khi chỉ bán bán ra được 50.000 máy, NeXT chuyển hoàn toàn
sang phát triển phần mềm với việc phát hành NeXTSTEP/Intel.
Pixar và Disney
Năm 1986, Steve Jobs mua hãng phim đồ họa Lucasfilm (sau là Pixar Studios) với giá 10 triệu đô la, trong đó 5 triệu đô la dùng làm vốn cho hãng. Hãng mới, ban đầu đặt tại xưởng Kerner của Lucasfilm tại San Rafael, California; sau này di dời đến Emeryville,
California. Hãng này theo dự định ban đầu được xây dựng để trở thành
một nhà phát triển phần cứng đồ hoạ công nghệ cao. Sau hàng năm buôn bán
máy tính Pixar Image không thu về lợi nhuận, hãng đã kí hợp đồng
với Disney để sản xuất ra những bộ phim hoạt hình đồ hoạ, trong đó
Disney sẽ cộng tác tài chính và phân phối.
Bộ phim đầu tiên hợp tác do sản xuất mang tên Câu chuyện đồ chơi
đã đem lại danh tiếng và sự khen ngợi đối với xưởng phim khi ra mắt vào
năm 1995. Hơn 10 năm sau đó, dưới điều hành của giám đốc sáng tạo John Lasseter của Pixar, hãng phim đã cho ra đời những phim hoạt hình nổi tiếng như A Bug's Life (1998), Câu chuyện đồ chơi 2 (1999), Monsters, Inc. (2001), Đi tìm Nemo (2003), Gia đình siêu nhân (2004), Cars (2006), Chú chuột đầu bếp (2007), WALL-E (2008), Up (2009) và Câu chuyện đồ chơi 3 (2010). Trong số đó, Đi tìm Nemo, Gia đình siêu nhân, Chú chuột đầu bếp, WALL-E, Up và Câu chuyện đồ chơi 3 đều nhận được Giải Oscar dành cho phim hoạt hình hay nhất - giải thưởng được đưa ra vào năm 2001.
Ông đổi tên hãng thành Pixar (sau là Pixar Studios). Pixar sản xuất những bộ phim rất thành công biến Jobs trở thành tỷ phú.
Trong năm 2003 và 2004, vì hợp đồng của Pixar với Disney dần hết hạn, Jobs và giám đốc điều hành Disney là Michael Eisner đã cố gắng nhưng thất bại trong việc thương lượng quan hệ cộng tác mới. Đầu năm 2004, Jobs tuyên bố rằng Pixar sẽ tìm kiếm một đối tác mới để sản xuất phim khi hợp đồng với Disney hết hạn.
Vào tháng 10 năm 2005, Bob Iger
lên thay thế Eisner tại Disney, sau đó Iger nhanh chóng nối lại quan hệ
với Jobs và Pixar. Ngày 24 tháng 1 năm 2006, Jobs và Iger thông báo
Disney đã đồng ý mua Pixar với việc chuyển giao toàn bộ cổ phần trị giá
7,4 tỷ đô la Mỹ. Khi thoả thuận kết thúc, Jobs trở thành cổ đông cá nhân
lớn nhất của hãng Walt Disney, nắm trong tay khoảng 7% cổ phần của
hãng. Trong khi đó, Eisner chỉ nắm 1,7% và Roy E. Disney,
thành viên của gia đình Disney, cho đến khi qua đời chỉ có khoảng 1% cổ
phần của hãng. Jobs tham gia vào ban lãnh đạo công ty dựa trên sự hợp
nhất hãng Pixar. Ông cũng đảm trách trông nom vấn đề kinh doanh hoạt
hình phối hợp giữa Disney và Pixar với một ghế trong hội đồng lãnh đạo
đạo gồm 6 người.
Trở lại Apple
Jobs trên sân khấu tại Triển lãm và Hội thảo Macworld, San Francisco, 11 tháng 1 năm 2005
Năm 1996, Apple tuyên bố sẽ mua NeXT với giá 429 triệu đô la Mỹ. Thoả thuận mua bán đạt được vào cuối năm 1996, đưa Jobs trở lại công ty mà ông là đồng sáng lập. Jobs trở thành người đứng đầu trên thực tế, sau đó tổng giám đốc điều hành Gil Amelio bị tước chức vào tháng 7. Ông chính thức mang danh là giám đốc điều hành tạm thời trong tháng 9 năm 1997. Tháng 3 năm 1998, nhằm tập trung cho việc thu lại lợi nhuận cho Apple, Jobs cho ngừng một số dự án như Newton, Cyberdog và OpenDoc.
Trong những tháng tiếp theo, nhiều nhân viên có nỗi sợ hãi tăng dần khi
gặp Jobs trong thang máy, "lo sợ rằng họ có thể không có một công việc
làm khi cánh cửa mở ra. Thực tế là những hành quyết vắn tắt của Jobs
hiếm khi xảy ra, nhưng một vài nạn nhân cũng đủ để khủng bố toàn bộ công
ty."
Jobs cũng thay đổi điều khoản trong bản quyền chế tạo các máy tính dòng
Macintosh, khiến chúng trở nên quá tốn kém cho các nhà sản xuất tiếp
tục chế tạo.
Qua việc mua lại NeXT, hầu hết công nghệ của công ty được ứng dụng cho các sản phẩm của Apple, nổi bật nhất là NeXTSTEP, sau này đã trở thành hệ điều hành Mac OS X. Dưới sự chỉ huy của Jobs, công ty từng bước tăng doanh thu đáng kể qua việc ra mắt iMac
và những sản phẩm mới khác. Kể từ đó, những thiết kế kế đầy sức hút và
thương hiệu quyền lực vận hành trôi chảy phục vụ cho sự phát triển của
Apple. Tại Triển lãm và Hội thảo Macworld 2000, Jobs chính thức từ bỏ
chức vụ mang tính lâm thời và trở thành tổng giám đốc điều hành của
Apple.
Trong những năm gần đây, công ty đã mở rộng các chi nhánh, liên tục
đưa ra giới thiệu và cải tiến những thiết bị kĩ thuật số tiên tiến. Bằng
việc giới thiệu máy nghe nhạc cầm tay iPod, phần mềm nghe nhạc kĩ thuật số iTunes và iTunes Store, công ty đánh mạnh vào nhu cầu âm nhạc và điện tử phổ biến của người tiêu dùng. Năm 2007, Apple gia nhập thị trường điện thoại di động với sản phẩm iPhone, một loại điện thoại di động cảm ứng đa chạm,
chứa đựng hầu hết các tính năng của iPod, có trình duyệt riêng dành cho
điện thoại và màn hình trình duyệt mang tính cách mạng. Tuy khuyến
thích sự đổi mới, Jobs cũng nhắc nhở nhân viên của mình về "con thuyền
nghệ thuật"
mà ông cho rằng việc tạo ra những sản phẩm vào đúng thời điểm cũng quan
trọng ngang với việc phải thiết kế cho nó thật sáng tạo và hấp dẫn.
Jobs vừa nhận được ngưỡng mộ vừa bị phê phán vì kĩ năng thuyết phục và nghệ thuật bán hàng tài ba của ông.
Tháng 4 năm 2005, Jobs trả lời vụ việc Apple bị chỉ trích vì có quy trình tái chế rác thải điện tử
kém tại Hoa Kỳ bằng cách mắng mỏ những người ủng hộ môi trường và một
số khác tại buổi gặp gỡ hàng năm của Apple tại Cupertino. Tuy nhiên, vài
tuần sau, Apple thông báo rằng sẽ nhận lại iPods và trao đổi miễn phí
tại các cửa hàng bán lẻ. Chiến dịch thu hồi máy tính phát động bằng cách
cho một chiếc máy bay treo băng rôn ngay phía trên địa điểm diễn ra
buổi lễ tốt nghiệp của Đại học Stanford, nơi Jobs là phát ngôn cho phần
khai mạc.
Trên băng rôn ghi "Steve — Don't be a mini-player — recycle all
e-waste" (Steve — Đừng là một chiếc máy chơi nhạc nhỏ bé — hãy tái chế
tất cả rác thải điện tử). Năm 2006, ông mở rộng chương trình tái chế của
Apple đến bất kì khách hàng Mỹ nào mua một chiếc Mac mới. Chương trình
này bao gồm phí giao hàng tận nhà và loại bỏ những thành phần không thân
thiện với môi trường trong sản phẩm cũ của hãng.
Năm 2005 đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lịch sử công ty Apple
khi Steve Jobs tuyên bố giã từ IBM sau 10 năm gắn bó để kết hợp với
Intel sản xuất chip cho máy Macintosh. 2 chiếc máy đầu tiên được chuyển
sang nền Intel là iMac và MacBook Pro, trước đó khi sử dụng chip IBM tên
của chúng là iMac G5 và PowerBook G4. Đến hơn giữa năm 2006 tất cả máy
tính Apple đều sử dụng chip Intel, đó là các máy Mac Mini, MacBook, Mac
Pro. Các máy tính nền Intel này có khả năng chạy được Windows của
Microsoft với phần mềm Boot Camp miễn phí của Apple. Steve Jobs cũng đã
giới thiệu hệ điều hành tiếp theo Mac OS 10.5 "Leopard" và thiết bị xem
phim, hình, nhạc trên TV kết nối không dây với vi tính mang tên iTV, cả
iTV lẫn Leopard đều sẽ được tung ra năm 2007.
Rút khỏi Apple
Tháng 8 năm 2011, Jobs rút khỏi chức vị tổng giám đốc điều hành của
Apple, nhưng vẫn hoạt động tại công ty trên danh phận chủ tịch hội đồng
quản trị. Vài giờ sau tuyên bố này, giá cổ phiếu của Apple trên thị trường giảm 5% Trước đó, mỗi cổ phiếu của Apple đang ở mức tăng.
Sự mất giá nhẹ này là do các nhà đầu tư xem xét tầm quan trọng của Jobs
đối với Apple, kết hợp với việc tình hình sức khoẻ của ông luôn trong
vòng tin tức trong những năm gần đây; hơn nữa ông đã ngừng điều trị y tế
từ tháng 1 năm 2011. Theo Forbes, có thể khẳng định rằng tác động này sẽ dẫn đến một con đường tiêu cực hơn cho Apple, ngay cả tại hãng Pixar nơi Jobs giữ vai trò là giám đốc. Trong những giờ giao dịch sau vào ngày Jobs đưa ra tuyên bố rút khỏi Apple, cổ phiếu của hãng Walt Disney giảm xuống 1,5%.
(Theo Wikipedia)
Còn tiếp...
